اسكوليوز (انحناي‌ ستون‌ فقرات‌) خميدگي‌ ستون‌ مهره‌ها در نمای پشتی است. انحنای اسکولیوز می‌تواند به شکل C یا S باشد. در موارد شدید، ستون فقرات دچار چرخش و پیچ ‌و تاب شده و باعث می‌شود که خمیدگی دنده‌ها به یک سمت بیشتر باشد‌ و باعث‌ تغيير شک‌ل قفسه‌ سينه‌ و پشت‌ مي‌شود. اين‌ عارضه‌ مي‌تواند مهره‌هاي‌ قفسه‌ سينه‌اي‌ (مياني‌) يا مهره‌هاي‌ كمري‌ (پاييني‌) ستون‌ فقرات‌ یا هر دو را درگير سازد. اسکولیوز بيشترين‌ شيوع‌ را در نوجوانان‌ داشته‌ و در دختران‌ شايعتر از پسران‌ است‌. اسکولیوز به دو نوع تقسیم می شود:

1- اسکولیوز غیر ساختاری (اسکولیوز عملکردی یا وضعیتی)

در این حالت، ساختار ستون فقرات بیمار، عادی است. اما به خاطر سایر شرایط همچون تفاوت در طول پا یا اسپاسم عضله در کمر، پشت بیمار دارای انحنا و خمیدگی به نظر می رسد. این انحنا معمولاً خفیف است و در صورت خم شدن فرد به طرف دیگر یا به جلو، از بین می رود.

2- اسکولیوز ساختاری

در این موارد، انحنای ایجاد شده در ناحیه ستون قرات ثابت است و با تغییر در وضعیت بدن بیمار اصلاح نمی شود.

دلایل اسکولیوز:

• هر چند اسکولیوز در بعضی موارد ارثی است و سابقه خانوادگی احتمال ایجاد آن را افزایش می دهد، اما یک اختلال ژنتیکی محسوب نمی‌شود.

• بيماري‌هاي‌ دستگاه‌ عصبي‌ مركزي‌، نظير فلج‌ اطفال‌ يا ديستروفي‌ عضلاني‌

• نقايص‌ مادرزادي‌ ستون‌ فقرات‌

• مشکلات پوسچرال(مثلا وضعیت های نادرست فرد)

• گاهی به دلیل التهابات,درد و اسپاسم عضلانی

• نابرابري‌ طول‌ پاها

• اسکولیوز ناشی از عفونت ها، تومورها و بیماری هایی مثل نرمی استخوان

علائم اسکولیوز:

• ستون فقرات به شکل C یا S است.

• کج بودن سر، نابرابر بودن شانه‌ها یا دو طرف لگن

• بیرون زدگی و چرخش دنده ها به یک سمت

• تنگی نفس سریع در حین فعالیت‌های فیزیکی

• اختلال در عملکرد قلب و ریه

• خستگی بعد از فعالیت‌های فیزیکی، حتی نشستن و ایستادن

• درد ستون فقرات در بین تیغه شانه‌ها و در قاعده قفسه سینه

درمان اسکولیوز

درمان با توجه به شدت انحراف و سن بیمار متفاوت است. اگر انحراف خفیف باشد (انحراف کمتر از 20 درجه) با انجام فیزیوتراپی ممکن است روند پیشروی آن کنترل و انحراف از بین برود. درصورت انحراف بیشتر علاوه بر فیزیوتراپی، استفاده از بریس مناسب برای جلوگیری از انحراف بیشتر برای بیمار تجویز می شود. درمان ها شامل:

• درمان با بریس

• درمان با فیزیوتراپی: مهم ترین اصل درمان در این روش انجام تمرین درمانی ،آموزش ورزش و حرکات اصلاحی و اصلاح پاسچر می باشد.

* درمان های دستی: شامل تکنیک های ماساژ، MET، آزاد سازی مایوفاشیال در جهت شل شدن عضلات و افزایش طول عضلات، افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات و بافت نرم و کاهش درد. همچنین استفاده از تکنیک موبیلیزیشن جهت بهبود حرکت مفاصل مهره های کمری و پشتی 

* الکتروتراپی (جهت کاهش درد و تقویت عضلات ضعیف و رسیدن به تعادل قدرت عضلات دو طرف)

* سوزن خشک (dry needling) با هدف ریلکس شدن عضلات، رفع اسپاسم و نقاط ماشه ای

* اولتراسوند درمانی

* گرما درمانی

* ترکشن یا کشش ستون فقرات کمری و پشتی

* تجویز آب درمانی (هیدروتراپی)

* تجویز استفاده از بریس و معرفی به متخصص ارتوپد فنی و همچبین در صورت لزوم برای حفظ پاسچر نرمال تجویز ارتزهایی برای افزایش ارتفاع پاشنه و کفش

* آموزش ورزش و حرکات اصلاحی

* آموزش تغییر سبک زندگی نادرست جهت اصلاح پاسچر

* توصیه به ورزش هایی مانند شنا

• جراحی: در مواردی که انحنای شدید و بدشکلی وجود داشته یا در صورت بدتر شدن سریع این عارضه نیاز به انجام عمل جراحی بوده تا با فیکس کردن چندین مهره جلوی پیشرفت انحراف گرفته شود.

باید توجه داشت پس از انجام جراحی نیاز به انجام دوره کامل فیزیوتراپی و توانبخشی جهت کاهش علائم پس از جراحی و تسریع بازگشت بیمار به فعالیت های روزمره خود می باشد.

مطالب مرتبط:

 قوز پشتی (کایفوز) (کلیک نمایید)

 اسكوليوز (انحناي‌ ستون‌ فقرات‌) (کلیک نمایید)

 قوس گردن (سر و گردن به جلو) (کلیک نمایید)

 گودی کمر (کلیک نمایید)