دیسک گردن

گردن شامل 7 مهره و دیسک های بین مهره ای می باشد. ممکن است به تدریج و با گذشت زمان و افزایش سن و همچنین به علت و دلایل دیگری مانند عوامل محیطی،شوک ،ژنتیک ،ضربه، التهاب و عفونت این دیسک ها از حالت نرمال و طبیعی خود خارج شده ومایع داخل آن ها که وظیفه جذب شوک را داشت بیرون زده یا حتی به داخل کانال نخاعی بریزد. این عارضه بیرون زدگی دیسک نام دارد. در بعضی مشاغل ممکن است به دلیل حفظ وضعیت های نامناست و یا وارد آمدن استرس غیر نرمال به گردن بیشتر در معرض بیرون زدگی دیسک گردن قرارگیرند از جمله دندانپزشکان، کارمندان بانک و کارگرانی که زمین را با دریل سوراخ می کنند.

علائم بیرون زدگی دیسک گردن:

• دردی که تا بازو، دست و انگشتان امتداد می‌یابد.

• ضعف در دست و یا بازوها

‌• بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در شانه، بازو، یا دست‌ها

• گاهی بیرون زدگی دیسک شدید بوده و باعث تنگی کانال نخاعی می شود. در این حالت ممکن است علائم در پاها نیز ظاهر شود یا با مشکلات بی اختیاری ادرار و مدفوع همراه باشد.

دلایل بیرون زدگی دیسک گردن:

• افزایش ناگهانی فشار روی دیسک و در نتیجه پاره شدن دیسک (آسیب ضربه شلاقی)

• افزایش سن (ضعیف شدن بخش محیطی دیسک در نتیجه بیرون زدن بخش مرکزی دیسک)

• حفظ طولانی مدت پوزیشن های غلط

• انجام ورزش‌ها و فعالیت‌های بدنی روزانه به شیوه نادرست

• عواملی مانند ژنتیک، شغل، سیگار کشیدن عفونت ها احتمال بروز آسیب را افزایش می دهند.

درمان بیرون زدگی دیسک گردن:

• داروهای ضد التهاب غیر استیروئیدی

• استراحت و استفاده از گردن بند طبی

• فیزیوتراپی: هدف از این درمان کاهش تحریک عصب در اثر مواد دیسک پاره شده، تسکین درد و بهبود وضعیت فیزیکی بیمار است. این امر را می‌توان در اکثر بیماران مبتلابه فتق دیسک با یک برنامه مراقبتی سازمان‌یافته انجام داد که اغلب ترکیبی از چند روش درمانی است. شامل:

* درمان های دستی: شامل تکنیک های ماساژ، MET ، آزاد سازی مایوفاشیال و ریلیز نقاط ماشه ای در جهت شل شدن عضلات، افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات و بافت نرم و کاهش درد. همچنین استفاده از تکنیک های موبیلیزیشن و منیپولیشن جهت بهبود حرکت مفاصل مهره های گردنی و کاهش درد.

* الکتروتراپی در گردن و مسیر درگیری عصب (جهت کاهش درد و خشکی گردن و تقویت عضلات آن)

* سوزن خشک (dry needling) با هدف ریلکس شدن عضلات و رفع اسپاسم

* اولتراسوند درمانی

*لیزر درمانی (جهت کاهش درد و التهاب ناحیه و تسریع روند بهبود و ترمیم بافت)

* مگنت درمانی (در جهت بهبود گردش خون و فعالیت متابولیکی در نهایت تسریع درمان)

* گرما و سرمادرمانی

* تجویز آب درمانی (هیدروتراپی)

* کشش گردن (ترکشن)

* تجویز بریس مناسب برای فیکس کردن ناحیه

* بستن نوار چسب یا تیپینگ (بهبود ثبات مفاصل گردنی یا بهبود عملکرد عضلات گردن و شانه و محدود کردن حرکت در ناحیه)

* تمرین درمانی(جهت تقویت عضلات، افزایش حس عمقی و انعطاف پذیری و استقامت عضلات گردن و شانه)

* اصلاح پاسچر نادرست

* ورزش در منزل

* آموزش سبک زندگی صحیح و توصیه های لازم برای جلوگیری از بروز مجدد گردن درد

• تزریق اپیدورال استروئید (ESI)

• جراحی: عمل جراحی فقط هنگامی برای بیمار استفاده می‌شود که سایر روش‌های غیر جراحی نتواند بهبود مشخص در شرایط مشکل ایجاد کند. علاوه بر این، عمل جراحی در مواردی لازم است که پارگی و بیرون‌زدگی دیسک باعث وارد شدن فشار مستقیم به یک عصب یا کانال نخاعی شده و در عملکرد عادی فرد اختلال ایجاد کند. فیزیوتراپی قبل و بعد از جراحی دیسک گردن می‌تواند هم به موفقیت بیشتر عمل و هم به تکمیل روند توانبخشی بعد از جراحی باز کمک نماید.

دیسک کمر

بیرون زدگی قسمت مرکزی دیسک از قسمت محیطی آن در مهره های کمری فتق دیسک کمر نام دارد که بسته به شدت آن ممکن است علائم بالینی مشهودی نداشته باشد و در موارد شدید بر اثر فشار روی ریشه های عصبی درد و سایر علائم در کمر و پاها گزارش شود. تشخیص افتراقی فتق دیسک از دیگر عواملی که در نقاط مختلف بدن باعث فشار بر این اعصاب میشوند کار بسیار پیچیده ای است که با معاینه دقیق پزشک یا فیزیوتراپیست با تجربه و ماهر امکان پذیر است.

90-80 درصد بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر با استراحت و درمان های غیر تهاجمی مانند فیزیوتراپی خوب میشوند. بندرت پیش میاید که به محض شروع علائم دیسک کمر بیمار نیاز به عمل جراحی پیدا کند (در مواردی که بیمار همراه با علائم درد سیاتیکی ناشی از دیسک کمر دچار بی اختیاری ادراری یا مدفوع شود یا در حین راه رفتن نتواند دمپایی را در پای خود نگه دارد نیاز به عمل جراحی فوری دارد).

علائم فتق دیسک کمر

• درد شدید و تیر کشنده در پاها

• بی حسی و سوزن سوزن شدن

• ضعف عضلاتی که اعصاب مربوط به آن ها تحت فشار است.

• درد جلوی کشاله ران

• درد عضلانی عمیق شدید و اسپاسم‌ها و گرفتگی‌های عضلانی

• اختلال در عملکرد مثانه و یا روده

دلایل فتق دیسک کمر

• بلند کردن ناگهانی یا بلند کردن اجسام سنگین

• چاقی و اضافه وزن

• انجام مکرر فعالیت‌هایی که به کمر فشار وارد می‌کنند.

• سبک زندگی نشسته و بی حرکت

• رانندگی طولانی مدت

• سیگار کشیدن: باعث کاهش سطح عرضه اکسیژن به دیسک و در نتیجه زوال و از بین رفتن سریع تر آن می شود.

• عواملی مانند: افزایش سن، مذکر بودن، صدمه دیدن کمر در گذشته، سابقه ابتلا به فتق دیسک یا انجام عمل دیسک کمر در ابتلا به این عارضه تاثیر گذارند.

درمان فتق دیسک کمر:

• استراحت و تعدیل فعالیت

• استفاده از کمربند طبی

• داروهای ضد التهاب مانند بروفن یا سلکسیب

• فیزیوتراپی: این درمان با هدف بهبود سریع بیمار بدون انجام جراحی وبازگشت وی به فعالیت های شغلی و اجتماعی خود صورت می گیرد که ممکن است از روش های درمانی گوناگون با تشخیص فیزیوتراپیست پس از معاینه دقیق استفاده شود شامل:

* درمان های دستی: شامل تکنیک های ماساژ و MET در جهت شل شدن عضلات، افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات و بافت نرم و کاهش درد. همچنین استفاده از تکنیک های موبیلیزیشن و منیپولیشن جهت بهبود حرکت مفاصل مهره های کمری و کاهش درد.

* الکتروتراپی در کمر و مسیر درگیری عصب (جهت کاهش درد و سفتی کمر و تقویت عضلات آن)

* سوزن خشک (dry needling) با هدف ریلکس شدن عضلات و رفع اسپاسم

* اولتراسوند درمانی

* لیزر درمانی (جهت کاهش درد و التهاب ناحیه و تسریع روند بهبود و ترمیم بافت)

* مگنت درمانی (در جهت بهبود گردش خون و فعالیت متابولیکی در نهایت تسریع درمان)

* گرما و سرمادرمانی

* تجویز آب درمانی (هیدروتراپی)

* کشش کمر (ترکشن): باعث کاهش فشار به دیسک از طرف مهره ها و درنتیجه تاثیر در بازگشت بیرون زدگی و کاهش فشار به ریشه های عصبی می شود.

* تجویز کمربند طبی مناسب برای جلوگیری از حرکت بیش از حد در کمر(البته برای مدت کوتاه)

* بستن نوار چسب یا تیپینگ (بهبود ثبات مفاصل کمری یا بهبود عملکرد عضلات کمر)

* تمرین درمانی(جهت تقویت عضلات، افزایش حس عمقی و انعطاف پذیری و استقامت عضلات کمری و بهبود تعادل بیمار)

* اصلاح پاسچر نادرست

* ورزش در منزل

* آموزش سبک زندگی صحیح و توصیه های لازم برای جلوگیری از بروز مجدد فتق دیسک کمر

• تزریق پری رادیکولار(PRT)

• جراحی: درحالتی که درمان های غیر تهاجمی موفق به کاهش علائم در فرد نبودند و زندگی عادی فرد مختل شده بود عمل جراحی ضرورت پیدا می کند. قطعا لازم است که بعد از انجام جراحی برای بازگشت کامل به سطح عملکرد قبلی، درمان‌های فیزیوتراپی را انجام شود.

مطالب مرتبط:

 از کمر درد بیشتر بدانیم (کلیک نمایید)

 گردن درد و راه های درمان آن (کلیک نمایید)

 نحوه صحیح یا غلط نشستن پشت میز کار (کلیک نمایید)

 آرتروز ستون فقرات: دلایل، علائم و درمان (کلیک نمایید) 

 قوز پشتی (کایفوز) (کلیک نمایید)